نحوه راه اندازی موتور های الکتریکی

۲ – راه اندازی به روش ستاره مثلث

راه اندازی به روش ستاره مثلث روشی برای راه اندازی گشتاور پایین در موتور است. جریان راه اندازی در موتور سه فاز به ۶ تا ۷ برابر بار نامی موتور می رسد. در راه انداز ستاره مثلث جریان راه اندازی موتور تا حد زیادی کاهش می یابد و از صدمات ناشی از جریان راه اندازی بالا به موتور و سیستم برق جلوگیری می کند. اما چطور این اتفاق می افتد. برای اینکه به نحوۀ عملکرد راه انداز ستاره مثلث بپردازیم باید اول مدار ستاره و مثلث و روابط آن ها را معرفی کنیم.

• اتصال ستاره مثلث

کلاف فازهای موتور در اتصال ستاره و مثلث مطابق شکل زیر است:

• نحوه سربندی موتور ستاره مثلث

روی همه موتورهای سه فاز یک جعبه ترمینال وجود دارد که شامل شش ترمینال هستند و با حروف و عدد مشخص می شوند. U1,V1,W1 و U2,V2,W2. ترمینال های U به فاز ۱، ترمینال های V به فاز ۲ و ترمینال های W به فاز ۳ متصل می شوند.

در اتصال ستاره ترمینال های U2,W2 و V2 و در اتصال مثلث W1 به V2، ترمینال V1 به U2 و ترمینال U1 به W2 متصل می شود. برای اینکه مدار از حالت ستاره به مثلث برود لازم است که ابتدا تغذیه به طور کامل قطع شود، سیم بندی تغییر کند و دوباره تغذیه وصل شود که عملی نیست. به همین دلیل باید از راه انداز ستاره مثلث استفاده کرد. راه انداز ستاره مثلث با استفاده از سه کنتاکتور و یک تایمر به راحتی کار می کند. این مدار موتور را در حالت ستاره راه اندازی می کند تا جریان راه اندازی کاهش یابد، بعد از مدتی با فرمان تایمر مدار به حالت مثلث می رود.

۳- راه اندازی به وسیله اتو ترانسفورماتور متغیر یا روش کمپانساتور

در این روش، با استفاده از یک اتوترانسفورماتور کاهنده که مابین شبکه و موتور قرار می گیرد، ولتاژ وارد سیم پیچ های اتوترانسفورماتور شده، آن را کم کم اضافه کرده تا موتور با ولتاژ پایین شروع به کار کرده، جریان راه اندازی کاهش یابد. سپس، ولتاژ را تا جایی اضافه می کنیم که برابر ولتاژ نامی موتور شده و تمام ولتاژ شبکه مستقیماً به سیم پیچ های موتور برسد. در این نوع راه اندازی، جریان راه اندازی به خوبی کنترل می شود و بهترین روش راه اندازی است. اما به دلیل هزینه بالا فقط در موتورهای با قدرت زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.

به عبارت دیگر برای کاهش جریان ابتدا ولتاژ را پایین آورده و پس از راه اندازی موتور ولتاژ را افزایش داده تا به ولتاژ نامی برسد. نکته ای که باید در این قسمت به آن توجه شود آن است که ولتاژ پایین اجازه راه اندازی موتور با بارش را ندهد. بنابراین موتور راه اندازی نمی شود. این روش نیز کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.