آموزش
تابلو برق سه فاز
دی
تابلو برق ۳ فاز در واقع یک محفظه متشکل از تجهیزات الکتریکی مثل کمپرسور، شیرهای برقی و غیره برای ایجاد عملکرد است. برای ساخت تابلو برق ۳ فاز باید در چند زمینه مهارت لازم را کسب کرد:
-آشنایی با مبانی کلی و استانداردهای تابلو برق ۳ فاز
-آشنایی با قطعات الکتریکی و طریقۀ ی عملکرد و انتخاب صحیح آن ها
-آشنایی با محاسبه های الکتریکی و تاسیسات
-آشنایی با مدار هایی مثل مدار فرمان، مدار کنترل، مدار لاجیک و…
انواع تابلو برق سه فاز
تابلو برق ۳ فاز، دارای انواع مختلفی است که ساختار هر نوع می تواند متفاوت باشد ولی همگی از یک اصول یکسان تبعیت می کنند. از جمله انواع تابلو برق سه فاز می توان به تابلو برق ۳ فاز ایستاده، دیواری، میزی، رک، ایستاده قابل دسترس، فاز سلولی، فاز تمام بسته دیواری و … اشاره کرد که کاربرد هر کدام از این تابلو برق های ۳ فاز متفاوت است.
اجزای تابلو برق ۳ فاز
از جمله مهم ترین اجزای تابلو برق ۳ فاز می توان به کنتاکتور، بی متال، رله ، کلید ، ابزارآلات اندازه گیری، ترانس جریان، بدنه، ارتباطات و … اشاره نمود که هر یک دارای وظایف مشخص و مخصوص به خود هستند.
کاربرد تابلو برق ۳ فاز
کاربرد تابلو برق ۳ فاز بسیار گسترده تر از ۱ فاز است و برای مصارف صنعتی مناسب‌تر است. تابلو برق‌های ۳فاز می‌توانند امنیت دستگاه‌ها و موتور‌های الکتریکی پرمصرف و قدرتمند را که در صنایع بزرگی چون صنایع غذایی، صنایع تولید لباس و صنایع تکنولوژی استفاده می‌شوند را تأمین کنند. گاهی اوقات در مصارف مسکونی که ولتاژ زیاد می‌شود می‌توان از این تابلوها استفاده کرد؛ بطور مثال درصورتیکه شما در خانه خود از ماینر استفاده می‌کنید برای تضمین امنیت دستگاهتان می‌توانید از تابلو برق سه فاز استفاده کنید.
تنظیم تابلو برق ۳ فاز
- از ۳ منبع نیرو می‌گیرد.
- ولتاژ آن ۴۱۵ است.
- برای تکمیل مدار به ۴ سیم نیاز دارد.
- برای استفاده‌های سنگین تجاری ایده آل است.
- دارای منبع تغذیه دائمی است.
- مقرون‌به‌صرفه تر از تک فاز است.
تابلو برق سه فاز آسانسور
از آنجایی که برق آسانسور از کنتور عمومی ساختمان تأمین می‌شود، می بایست کنتور ساختمان‌هایی که از آسانسور استفاده می‌کنند سه فاز باشد. تابلو سه فاز آسانسور از ۳ فیوز تشکیل شده است که در مقابل اضافه جریان ناشی از اتصالات کوتاه از خود واکنش نشان می‌دهند. همچنین دارای شینه نول و ارت و ترمینال‌های سه فاز و نول و ارت نیز هست.
روی تابلو برق ۲ کلید مینیاتوری، ۱ کلید سه فاز غلطکی و ۳ چراغ سیگنال به کار رفته است. روشن بودن سه چراغ سیگنال نشان دهنده‌ی وجود سه فاز است نقش کلید سه فاز غلطکی، قطع کامل مدار سه فاز آسانسور است.
تابلو ۳ فاز آسانسور، برق قسمت‌های زیر را تأمین می‌کند:
-برق موتور و تابلوی کنترل
-برق پریزهای چاله آسانسور و اتاقک موتورخانه
-برق چراغ‌های چاله آسانسور و اتافک موتورخانه
تابلوهای برق که در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند، انواع مختلفی دارند. انواع آنها شامل موارد زیر است:
- تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور اصلی
- تابلو برق مشاعات یا تابلو برق عمومی
- تابلو توزیع برق واحدها
- تابلو برق آسانسور
- تابلو جریان ضعیف
- تابلو توزیع برق دیزل ژنراتور
- تابلو توزیع برق یو پی اس
تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور اصلی
تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور، برق تمام ساختمان ازجمله واحدها و مشاعات را تأمین می‌کند. این تابلو در نقشه با MDP نمایش داده می‌شود. کابل اصلی برق ابتدا وارد این تابلو شده و سپس در ساختمان توزیع می‌شود این تابلو شامل قسمت ورودی، قسمت کنتور و قسمت خدمات است که در ادامه، اطلاعات لازم درمورد هریک از این قسمت‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
قسمت ورودی تابلو برق اصلی
یک کابل ۴ رشته‌ای با سطح مقطع ۱۶ میلیمترمربع ورودی تابلو برق را تشکیل می‌دهد. از این ۴ رشته، ۳ رشته به فاز و یک رشته به PEN می‌رود. سه رشته‌ی فاز به ورودی کلید اتوماتیک متصل می‌شوند.
خروجی کلید اتوماتیک نیز دو قسمت ورودی فیوز شیشه‌ای و ورودی فیوز سکسیونری را تغذیه می‌کند. سپس خروجی هر فیوز شیشه‌ای به یک سر چراغ سیگنال وصل شده و سر دیگر چراغ سیگنال به نول وصل می‌شود هرکدام از خروجی‌های فیوز سکسیونری نیز بایستی برروی شینه فاز جداگانه‌ای قرار بگیرند تا متصل کردن هریک از کنتورها به شینه‌ها امکان‌پذیر باشد.
پس از حفاظت و به‌منظور انشعاب گرفتن، شما نیاز به باس بار دارید که یک تسمه فلزی با سوراخ‌هایی بر روی آن است. سیم‌های ورودی و خروجی توسط کابلشو بر روی آن بسته شده و به وسیله‌ی مقره‌های عایق از تماس باس بار با بدنه‌ی تابلو محافظت می‌شود.
این همان قسمتی است که مسئولیت آن با اداره برق است و توسط آن اداره پلمپ می‌شود چهارمین سیم نیز که به‌عنوان هادی حفاظتی-خنثی عمل می‌کند، بایستی ابتدا بر روی شینه‌ی زمین متصل شده و بعدازآن به شینه‌ی نول جمپر شود.
قسمت کنتور تابلو برق اصلی
کابل اصلی پس از ورود به ساختمان، از قسمت پایین وارد تابلو کنتور و سپس وارد کلید فیوز که از نوع قابل قطع شدن زیر بار است، می‌شود. تعداد کنتورهای این تابلو براساس تعداد واحدهای مسکونی ساختمانی مشخص می‌شود به‌عنوان مثال، در یک ساختمان ۳ طبقه که هر طبقه یک واحد آپارتمان دارد، تعداد ۴ عدد کنتور در تابلوی اصلی قرار می‌گیرد.
یکی از این ۴ کنتور برای تابلوی عمومی و بقیه‌ی ۳ کنتور هرکدام برای یکی واحدها است. درصورتیکه کنتور واحدها تک فاز باشد، تابلو برق خانگی تک فاز، و اگر ساختمان دارای آسانسور باشد، تابلو برق اشتراکی سه فاز خواهد بود در قسمت وسط تابلو تابلو برق ساختمان، مدارهای برق‌رسانی به واحدهای ساختمان قرار می‌گیرند. کنتاکتورها در همین قسمت نصب می‌شوند و خروجی هر کلید فیوز وارد کنتور می‌شود.
توجه داشته باشید که در زمان اتصال فاز به کنتورها لازم است که تعادل بار برروی فازها برقرار باشد. همچنین نام فاز در کنار هر خط ورودی به کنتور به‌وسیله‌ی برچسب مشخص شده باشد دلیل استفاه از رله کنترل فاز در بعضی از تابلوها همین است.
رله کنترل فاز وظیفه‌ی محافظت از مدار در مقابل افت ولتاژ، اضافه ولتاژ، عدم تقارن و توالی فاز است. محل نصب رله کنترل فاز در ابتدای مدار و بعد از فیوز است لازم است که برای هر واحد یک شینه نول در تابلوی برق اصلی نصب شود. ضمن اینکه شینه نول باید روی مقره قرار گیرد.
در صورت عدم نصب یک شینه نول برای هر واحد، لازم است که در تابلو مینیاتوری واحدها از محافظ جان استفاده شود. در چنین وضعیتی، لازم است که سیم‌ها و کابل‌ها به‌صورت پیچی به شینه نول متصل شوند توجه داشته باشید که شینه ارت باید مستقیماً بر روی تابلو نصب شود و محلی که شینه را نصب می‌کنید نباید هیچگونه رنگی داشته باشد منظور این است که اگر تابلو برق دارای رنگ است، لازم است که رنگ قسمت اتصال شینه ارت به تابلو کاملاً تراشیده شود. درغیراین‌صورت، به‌دلیل عایق بودن رنگ، اتصال مناسبی انجام نمی‌شود. بدنه‌ی تابلوهای فلزی حتماً باید ارت شود.
همچنین باید خروجی کنتور هر واحد آپارتمان به کلید مینیاتوری همان واحد متصل شود. بدین ترتیب، بین خروجی کلیدهای مینیاتوری هر واحد به محافظ جان ۳۰ میلی‌آمپر همان واحد اتصال برقرار می‌شود. ضمن اینکه کلید سه فاز متعلق به تابلو مشاعات است و خروجی آن باید به تابلو مشاعات وصل شود برای اتصال سیم‌ها به شینه از دسته‌بندی استفاده کنید. به‌همین‌منظور و برای اینکه سیم‌کشی‌های داخل تابلو منظم شوند از داکت یا بست کمربندی استفاده کنید. فراموش نکنید که در زمان سیم‌کشی کابل‌ها و سیم‌ها را برچسب‌گذاری کنید.
