پست هوایی و زمینی (Substation)

آخرین مرحله تغییر سطح ولتاژ و تبدیل انرژی برق به سطوح ولتاژ قابل استفاده برای مصرف کنندگان، در پست های توزیع انجام می گیرد.

این پست ها به دو دسته هوایی و زمینی تقسیم بندی می شوند.

پست های هوایی

این پست ها برای برق رسانی به مشترکین و مصارف عمومی در روستاها و یا برای مصارف کشاورزی از قبیل چاه های آب، دامداری ها، مرغداری ها و … احداث می گردند.

پست های هوایی هر کدام شامل یک دستگاه ترانسفورماتور توزیع می باشند که قدرت نامی آنها برحسب نیاز می تواند از ۵۰ تا ۵۰۰ کیلو ولت آمپر تغییر کند. برای ظرفیت های بالاتر نیاز به احداث پست زمینی است. ترانسفورماتورهای پست های هوایی معمولا از نوع روغنی با منبع انبساط و بدون رادیاتورهای جداشونده از بدنه هستند و خنک شدن آنها به صورت طبیعی (ONAN) صورت می گیرد. ترانسفورماتور هوایی در ارتفاع بین ۵ تا ۳۵/۶ متری از زمین روی سکوی ترانسفورماتور نصب می شوند.

پست های هوایی از لحاظ موقیت نصب به دو دسته تقسیم می شوند:

الف) پست هوایی در انتهای خط هوایی.

ب) پست هوایی در وسط خط هوایی.

تفاوت عمده  بین دو نوع پست در نحوه و محل نصب برقگیرهاست.

در یک پست هوایی دو عدد چاه ارت استفاده می شود، یکی جهت اتصال زمین حفاظتی که برقگیرها و بدنه ترانسفورماتور و قسمتهایفلزی تابلو به آن وصل می شوند و دیگری زمین الکتریکی که جهت اتصال نقطه صفر ثانویه ترانسفورماتور و انشعاب سیم نول (ثانویه ترانسفورماتورهای توزیع یا زیگزاگ است یا ستاره) استفاده می شود که اولی در کنار پست و دومی در کنار اولین تیر شبکه فشار ضعیف کنده می شود.

مقاومت چاه حفاظتی بایستی کمتر از ۲ اهم و چاه الکتریکی بایستی کمتر از ۵ اهم باشد. همچنین در فواصل شبکه فشار ضعیف یک کابل از بالاترین سیم شبکه پنج سیمه که (همان سیم نول) است به زمین متصل می شود و به این خاطر است که مقاومت سیم نول از ۵ اهم بالاتر نرود.

پست های زمینی

یکی از تجهیزات اصلی پست های زمینی ترانسفورماتور است. هر پست توزیع زمینی علاوه بر ترانسفورماتور از چندین انشعاب و خط ورودی و خروجی تشکیل می شود. هر کدام از این قسمت ها مجهز به وسایلی است که برای انتقال، حفاظت، سنجش و فرمان لازم است، تمامی این وسایل در یک قسمت مشخص و محدودی در پست نصب می شوند که به آن تابلو می گویند.

انتخاب ظرفیت پست توزیع در ارتباط با طراحی و برنامه ریزی سیستم توزیع مورد نظر است. سطح ولتاژ پست های توزیع توسط ولتاژ های فوق توزیع و فیدرهای تغذیه کننده اولیه تعیین می شود. برای پست های کوچک توزیع شهری که برای مصارف نقاط مسکونی و مصارف عمومی مانند روشنایی بکار برده می شوند، پست با ظرفیت بین ۵۰ تا ۲۵۰۰ KVA احداث می شود.